De ontwikkeling van taal begint vanaf de geboorte. Maar de eerste kennismaking met geluiden ontstaat al in de buik. Hoe sneller behandeling wordt opgezet zodra het gehoorverlies is vastgesteld hoe beter dit is. Als je kindje een hoortoestel nodig heeft, komt er veel op je af. Gelukkig zijn er verschillende mogelijkheden en opties als het gaat om een gehoorapparaat voor jouw kind. Welke dit zijn en wat jou wellicht als ouder in dit proces kan helpen, deel ik hieronder met jou.
Ik weet nog dat ik tijdens mijn eerste zwangerschap iedere nacht een muziekdoosje afspeelde naast mijn buik. Nooit, maar dan ook nooit heb ik rekening gehouden met de gedachte dat mijn kindje dit niet zou kunnen horen. Bij de geboorte van mijn dochter was ik inmiddels zelf slechthorend en vond ik het moment van de gehoortest toch echt wel even spannend. Zou ik het lastig vinden als er een gehoorapparaat voor mijn kind zou komen? Zou het mij uitmaken als er gehoorverlies zou zijn? Ja, want ik weet wat de uitdagingen voor mij in het leven zijn. En in the end wil je die zo min mogelijk voor je eigen kind. Toch weet ik dat wanneer de situatie ernaar vraagt ik dan voor het beste voor mijn kindje zou willen gaan. Alleen waar begin je dan?
Wanneer die uitslag anders is dan je had verwacht, krijg je naast de verwerking ook te maken met een hoop informatie. Als ouder hoop je dat je kind volledig gezond geboren wordt en dit ook zijn hele leven blijft. Helaas is dit niet altijd het geval. Gehoorproblemen kunnen van kind tot kind variëren. In bepaalde gevallen is het een erfelijke aandoening, maar gehoorverlies kan ook pas later ontstaan. Bijvoorbeeld door een virusinfectie. Of als gevolg van vele oorontstekingen, die mogelijk een blijvende schade hebben achtergelaten. Het is dan ook altijd van belang om de oren van jouw kindje goed te beschermen en in de gaten te houden.
Toch komt gehoorverlies vaker voor dan je misschien denkt. Per jaar worden ongeveer 320 kinderen met gehoorverlies opgespoord vanuit JGZ & de Neonatale Intensive Care Units (NICU’s). (bron RIVM)
Invloed van gehoorverlies op de ontwikkeling
Gehoorverlies kan gevolgen hebben voor de ontwikkeling van een baby of kind. Als kinderen tijdens de groeifase weinig tot geen akoestische prikkels krijgen, hebben ze geen reden om zinnen te herhalen of geluiden na te bootsen. Het is dan ook echt van belang om zo snel mogelijk met hoortoestellen aan de slag te gaan. Er zijn veel verschillende soorten hoortoestellen, afgestemd op de mate van het gehoorverlies.
Welke merken zijn er?
-
Oticon
-
ReSound
-
Starkey
-
Phonak
Deze merken bieden hoorhulpmiddelen die speciaal zijn ontworpen voor het gebruik door kinderen. Gehoorapparaat voor een kind hebben specifieke eigenschappen. Ze kunnen tegen een stootje, maar zijn ook makkelijker in het gebruik. Verder zijn sommige volwassenen jaloers op het kleurenaanbod waaruit kinderen kunnen kiezen. Iets wat helpend kan zijn bij de acceptatie van het dragen ervan. Daarnaast kunnen kinderen er alles gewoon mee doen, zoals spelen, klimmen en klauteren. Het aanbod is afhankelijk van de door jou gekozen audicien. Het kan helpen om je te verdiepen in het aanbod van de verschillende merken. En hoewel het soms beperkt lijkt wat er aangeboden wordt, zijn er diverse merken gehoorapparaat voor een kind. Het is belangrijk om te weten dat de hoortoestellen 5 jaar mee gaan. Laat je goed adviseren en ga naar diverse aanbieders. Ga voor hoortoestellen met meerdere functies en wanneer dit nodig is, gekoppeld kan worden met apparatuur. Je kunt dan denken aan de koppeling met een tablet, televisie of bijvoorbeeld met een microfoon. Sommige kinderen hebben er baadt bij en bij anderen ligt het in de kast. De audioloog zal je een recept meegeven en een advies geven. Het kan zijn dat de audicien een alternatief voorstelt, doe dit altijd in overleg met de audioloog.
Het belang van geluid
Oren op steeltjes zeggen ze weleens over kinderen. En dat klopt, kinderen bestuderen volwassenen in wat zij doen en in wat zij zeggen. Vaak leren ze meer van ons gedrag dan van onze taal! Het leren kennen van klanken is zeer belangrijk voor het leerproces van de taal. Kids pikken woorden op uit hun omgeving, ook de woorden waarvan we liever niet wilden dat ze die hoorden… Daarnaast zijn ze van invloed op de ontwikkeling van het lees- en schrijfvermogen en van hun sociale ontwikkeling. Het is dan ook niet meer dan logisch dat kinderen met een hooruitdaging deze ontwikkeling anders zullen doorlopen. En dat het blijft afstemmen per fase van het kind op wat er nodig is. Een kind dat naar school gaat heeft net wat anders nodig dan een baby’tje wat veel slaapt. Het dragen van een gehoorapparaat voor het kind is erg belangrijk voor de taalontwikkeling. Soms lijkt het kind te reageren op wat je zegt. Het wordt alleen niet verstaan. Juist een slechthorend kind heeft ontzettend veel herhaling van taal nodig. Het lezen van boekjes kan hier ook heel goed bij helpen. Zo krijgen ze taal op verschillende manieren aangeboden. Vaak gaat het ook om taal die wij niet altijd in het dagelijks leven gebruiken. Juist met het voorlezen of het zelf lezen van boekjes wordt de woordenschat vergroot. Iets wat ze weer goed kunnen inzetten op alle gebieden van hun ontwikkeling.
Waar kun je op letten bij de aanschaf van een hoortoestel?
1# Technologie
2# Kleur
Hoewel de kleur eigenlijk het minst belangrijke zou moeten zijn, speelt het wel mee. Laat jouw kindje zelf een kleur hoortoestel kiezen. De eigen keus kan helpen om het toestel te gaan dragen. Wist je dat er ook stickers bestaan die je op het hoortoestel kunt plakken? Gemiddeld draagt men vijf jaar een hoortoestel.
3# Bluetooth verbinding met accessoires
Accessoires kunnen helpen om te wennen aan de hoortoestellen. Al werken niet alle merken met solo apparatuur. Afhankelijk van het merk, en of jouw kindje met dit type gehoorverlies hier baadt bij heeft. Solo apparatuur kun je al op jonge leeftijd inzetten, maar ook later op school. De microfoon kan dan gedragen worden door de leerkracht, die ervoor zorgt dat het kind de stem van de leerkracht extra duidelijk hoort in het geroezemoes in de klas. Bluetooth kan er daarnaast voor zorgen dat de hoortoestellen direct gekoppeld kunnen worden aan een televisiekastje of tablet zodat het geluid meteen op de hoortoestellen binnen komt. Op die manier hoeft jouw kind minder inspanning te leveren om goed te kunnen verstaan doordat de achtergrondgeluiden minder zijn. Bijkomend voordeel is dat iedereen het geluid kan blijven ontvangen.
4# Cochleair implantaat en een hoortoestel
Voor kinderen die een cochleair implantaat hebben of krijgen, bestaan er speciale hoortoestellen die ondersteunen en voorbereiden op het proces ernaar toe. Daarnaast kan het in sommige gevallen dan ook nodig zijn dat het cochleair implantaat gekoppeld kan worden aan een hoortoestel. Laat je hierin adviseren, en neem het mee in jouw afwegingen. (bijvoorbeeld bij oticon.com)
Tips voor de communicatie met een hoortoestel:
Een hoorhulpmiddel vervangt het gehoor niet. De hooruitdagingen zullen altijd blijven bestaan. En dat is iets wat vaak wordt vergeten. In de communicatie kan het helpen om daarin rekening te blijven houden. Zorg dat je goed uitleg geeft aan de mensen die betrokken zijn bij jou kind, wat er nodig is in de communicatie. Iedere keer opnieuw, mensen vergeten het. Ik krijg geregeld een vraag over kindjes die achterop de fiets huilend naar hun hoortoestellen wijzen, of ze uittrekken. Dat ken ik zelf ook! Windruis kan heel vervelend zijn en een naar geluid geven. Wanneer je naast de windruis ook nog met elkaar zit te kletsen, en de ander jouw gezicht niet kan zien, vraagt dit veel inspanning. Ja, het klopt, jouw kind hoort, maar er gaat veel geluid verloren. Niet communiceren in taal werkt dan het beste. Wijs bijvoorbeeld iets aan in plaats van het te benoemen. Of maak gebruik van een gebaar.
Zes gouden regels!
1# Kijk de ander aan
2# Vermijd achtergrondgeluiden
3# Spreek duidelijk
4# Blijf in nabijheid (een hoortoestel versterkt tot ong. 1,5 meter)
5# Check of de ander jou begrepen heeft!
6# Maak gebruik van gebaren en zet deze ook in!
Afhankelijk van de leeftijd van het kind kan het helpen om een poster te maken van deze communicatieregels en deze thuis op te hangen. Het is namelijk ook iets waar zij rekening mee moeten houden.
Met de juiste oplossingen hoort jouw kind beter!
Tegenwoordig zijn er mogelijkheden te over op het gebied van hoorhulpmiddelen, die ervoor kunnen zorgen dat jouw kind zo min mogelijk beperkt wordt door gehoorproblemen. Het vinden van het juiste hoorhulpmiddel is echt maatwerk. Een audicien kan hier goed bij helpen. Daarin is het belangrijk dat zowel jij als jouw kind er een goed gevoel bij hebben. Verdiep je daarom in de audiologische concepten die er worden aangeboden. De audicien is niet iemand waar je met een paar keer klaar bent. Dus, in het kader van ongevraagd advies geven… informeer jezelf en neem de tijd!