Dat je een gesprek samen voert en niet alleen, is niets nieuws. De één praat en de ander luistert. Als er sprake is van slechthorendheid is dit echter lang niet altijd zo eenvoudig. Gehoorverlies raakt ook de omgeving en niet alleen de slechthorende partner. Het is meer dan logisch dat je hier samen een weg in moet gaan vinden. En dat gaat meestal niet vanzelf. Vaak voel je je onbegrepen, alleen en letterlijk niet gehoord. Meestal speelt dit gevoel aan beide kanten. Toch zijn er een aantal dingen die kunnen helpen. Hoe pak je dit aan? Lees de tips van een hoorcoach!
Neem de hectiek van de dag, bij ons in de ochtend ontstaan vaak de grootste irritaties. Je roept nog even vanuit de gang naar boven of de ander de sokken mee naar beneden kan nemen van kind 1. Partner roept terug. Je verstaat het niet want kind 2 stort zich huilend op de grond. Die wil namelijk geen sokken aan. Kind 1 roept vanachter de wc-deur dat zijn billen afgeveegd kunnen worden. Partner roept nogmaals van boven. Je verstaat het weer niet en raakt geïrriteerd. Het volume van de stem gaat omhoog en de onderliggende irritatie is al te horen. Met groot kabaal komt partner de trap af, met de sokken van kind 1, maar wel de lage, die niet lekker zitten in de schoenen. Waardoor je zelf weer naar boven kan om andere sokken te halen. De ochtend is nog maar net begonnen, maar beiden beginnen we geïrriteerd aan de dag. Een ochtend die bij ons relaxt en vlekkeloos verloopt valt meer op dan andersom. Soms vraag ik mij af of het aan mij ligt als slechthorende partner, of dat dit vaker voorkomt…
Wat blijkt is dat wij niet de enige zijn, veel koppels lopen vaak tegen dezelfde dingen aan wanneer er sprake is van gehoorverlies. Communicatieproblemen, vermijding van sociale gelegenheden en vermoeidheid zijn onderwerpen die passend zijn bij een slechthorende partner.
Caroline, coach gehoorverlies; In mijn praktijk (gehoordworden.nl) heb ik diverse stellen begeleid. Er zit veel overlap in de verhalen die zij vertellen. Meestal is het de vrouw (horende, maar ook als slechthorende partner) die contact met mij opneemt en aangeeft moeite te hebben met het feit dat de communicatie niet meer lekker verloopt, of nauwelijks meer plaatsvindt. Toch ervaar jij als slechthorende niet alleen hinder van je gehoorverlies. Ook de mensen in je omgeving hebben er last van. Zij moeten, ook al gebeurt dit lang niet altijd, rekening met jouw gehoorverlies houden. Daar kunnen zij ook moe van worden, geïrriteerd raken, verdrietig worden en zelfs eenzaam.
Herkenbaar!
Dit is iets wat ik wel herken. In het dagelijks leven gebeurt er een hoop in de communicatie. Niet alleen in wat gezegd wordt, maar ook in wat níet gezegd wordt. Patronen die zich herhalen. Gemakkelijk heden die tot irritatie leiden. Als ik het vanaf een afstandje bekijk, kan ik het allemaal begrijpen, maar in het dagelijks leven is het zeker iets waar ik soms tegenaan loop. Hoe kun je er voor zorgen dat je met elkaar in gesprek blijft? Dat is voor de meeste stellen zonder communicatie-obstakels al een uitdaging, laat staan als je er een uitdaging zoals gehoorverlies bij hebt!
Wat kan helpen? Tips van Caroline!
- Vertel elkaar waar je tegenaan loopt.
De ander heeft niet altijd door wat voor jou moeilijk is, of waar jij je aan irriteert. Leg ook uit waarom je er moeite mee hebt of waarom jij je irriteert. Geef aan wat jou helpt om nieuwe problemen en irritaties te voorkomen. Hierdoor ontstaat er meer begrip voor elkaars problemen. Dat alleen lost al vaak veel op. - Bekijk samen eens het audiogram!
Waar zit het gehoorverlies? Wat betekent dit in het dagelijks leven? Iemand met gehoorverlies begrijpt het zelf vaak al niet, laat staan een ander. (Bekijk dit linkje) - Zorg dat je de aandacht van de ander hebt voordat je iets gaat vertellen. Roep niets vanuit een andere ruimte, of van een afstand. Dit geldt zowel voor de horende als voor de slechthorende partner.
Ik heb zo vaak gehoord dat er irritaties en misverstanden ontstaan bij beide partijen als er iets geroepen wordt vanuit een andere ruimte. Of dat er iets gevraagd of verteld wordt van een afstand. Slechthorenden verstaan niet goed in dergelijke situaties. Je moet het dan herhalen, of krijgt een verkeerd antwoord. Soms gebeurt het ook dat een goedhorende denkt dat de boodschap goed is overgekomen, ook al kwam er geen reactie. Iets van wie zwijgt stemt toe? Hierdoor ontstaan er misverstanden. En dat geldt natuurlijk ook voor de slechthorende partner. Voorkom dit soort problemen en ga naar elkaar toe voordat je gaat praten.
Tips voor in het gesprek!
-
- Ga tegenover elkaar zitten als je met elkaar gaat praten en zorg voor een goede verlichting. De slechthorende partner kan dan gebruik maken van spraakafzien. Het grootste deel van de communicatie bestaat uit lichaamstaal. Zodra een slechthorende het mondbeeld van de spreker niet meer kan zien, wordt een gesprek lastiger. Gebruik ondersteunende gebaren en meer mimiek. Het hoeven geen bestaande gebaren te zijn. Elk gebaar maakt wat je zegt al makkelijker te volgen. Zo voorkom je luistervermoeidheid bij je slechthorende partner.
- Zorg voor een rustige omgeving. Zet geen muziekje aan. Dit is voor een slechthorende lang niet zo gezellig als voor een goedhorende en zorgt voor extra ruis tijdens het gesprek. Kies een moment dat er geen kinderen in de buurt zijn.
- Spreek langzaam en duidelijk. Ga niet harder praten of schreeuwen, hierdoor wordt wat je zegt eerder onduidelijker dan duidelijker. Klanken vervormen, of het geluid gaat pijn doen. Veel slechthorenden zijn gevoelig geworden voor harde geluiden.
- Houd het gesprek kort. Liever een aantal momenten om de tafel gaan zitten, dan één lang gesprek voeren. Luisteren is voor een slechthorende vermoeiend en bij (extreme) vermoeidheid komt de informatie niet meer binnen.
Zoek ondersteuning!
Kom je er samen niet uit, zoek ondersteuning! Je hoeft het niet alleen te doen. Vaak is een blik van iemand die er op een afstand naar kijkt helpend om de situatie te omschrijven. En bespreek gehoorondersteuning met elkaar. Een audicien kan hierin goed adviseren. Daarnaast zijn er veel extra hooroplossingen waar minder over bekend is. Bijvoorbeeld een microfoon, koptelefoon of wek- en waarschuwingssystemen. Kijk eens op een website zoals die van hoorexpert.nl om hier meer over te weten te komen!
Problemen ontstaan meestal niet uit onwil, maar vaak door onwetendheid of onmacht. Laat je daarom adviseren. Eenvoudige, makkelijk toe te passen tips kunnen vaak al voor een grote verandering in jullie communicatie en relatie zorgen.