Gehoorverlies is een uitdaging die miljoenen mensen wereldwijd treffen. Het kan variëren van lichte ongemakken tot aanzienlijke obstakels in het dagelijks leven. Een van de belangrijkste stappen bij het omgaan met gehoorverlies is acceptatie. Het accepteren van hoe het leven loopt, dat het anders loopt, dat verwachtingen bijgesteld moeten worden en dat er aanpassingen nodig zijn, is lastig. Vooral ook omdat er bij gehoorverlies vaak sprake is van een onbekend beloop, met maar een zekerheid: beter gaat het vaak niet worden. Het gehoorverlies kan verder achteruit gaan, maar ook kan er sprake zijn van ontstekingen, infecties of dat het gehoor anders gaat functioneren door ingrepen. Hoe ga je daar dan mee om? Waar heb je wel invloed op als het gaat om de acceptatie van gehoorverlies? En waar juist niet? Ik vertel je er over in deze blog!
Ik moet de eerste slechthorende nog tegenkomen die, net zoals met een bril, vol enthousiasme een nieuw model gaat uitkiezen. Deze op de eerste verjaardag showt en wordt overladen met complimenten, omdat de kleur er zo lekker uitspringt! De meeste reacties die ik op mijn hoortoestel krijg, zijn vaak ‘oh je ziet het bijna niet, heel klein en subtiel, fijn hoor’. Voor wie mij al even volgt, ik review hoortoestellen en ik kies meestal niet voor de meest onopvallende kleuren. Hoe komt het nou toch dat de reacties zo anders zijn op een bril dan op een hoortoestel. Juist iets wat de acceptatie van gehoorverlies nog lastiger maakt.
Dit heeft deels te maken met het stigma dat er aan gehoorverlies kleeft. Wij denken vaak; dat het enkel iets voor ouderen is, dat mensen met een hoortoestel minder intelligent zijn, men weet niet hoe ermee om te gaan en je bent beperkt. Mogelijk zijn er nog meer stigma’s op te sommen, maar dit zijn er een paar. Los van het feit dat ze niet kloppen, is de club van de hoortoestellen dus ook niet iets waar je graag bij wilt horen. Beter nog even uitstellen dan of verbergen! Daarnaast is het ook zo dat gehoorverlies soms ook heel sluimerend kan gaan. Je zet de televisie wat harder, vraagt of mensen wat harder willen praten. Onbewust ontstaan er lichamelijke klachten door inspanning of vermoeidheid.
Bekijk het eens vanaf deze kant!
Stel je bent een fanatieke fietser, je doet mee aan wedstrijden en het geeft je daardoor ook nog eens inkomen naast de baan die je hebt in de ICT. Je zou het liefst meer wedstrijden gaan rijden, zodat je jouw baan kunt opzeggen. Op een dag krijg je pijnklachten in je knie. Na een rondje fietsen in het weekend lig je bij te komen op de bank. De kinderen naar school brengen gaat met ongemak en tegenzin. Op zaterdagochtend stap je weer op de fiets, om de middag weer op de bank te ploffen en de verjaardag van die middag daar zie je tegenop. Inmiddels hebben ze in jouw omgeving ook opgemerkt dat dit niet iets tijdelijks is. Collega’s missen je op werk en thuis zijn ze ook niet blij met het gehang op de bank. Tape en een brace moeten je gaan helpen om sterker te worden in de sportschool.
Uitkomst: meer pijn, meer last, meer frustratie. Hoe meer je probeert je negatieve emoties te onderdrukken, des te sterker die emoties worden. En constante gedachten van falen en niet goed genoeg zijn dwalen door jouw hoofd.
Zo werkt het eigenlijk ook vaak met gehoorverlies. Ieder mens is geneigd om door te gaan zolang het kan, we houden niet van verandering, vaak zijn we er pas aan toe wanneer we echt last krijgen. Er zijn verschillende manieren om hiermee om te gaan. Uiteraard is er ondersteuning zoals een hoortoestel een cochleair implantaat, maar vaak is er toch ook meer nodig. Zelfs als je die stappen al hebt gemaakt. De brace zorgt ervoor dat je minder pijn hebt en straks weer kunt gaan fietsen, maar de vraag is of het handig is om wedstrijden te gaan rijden of dat je kinderen naar school brengen en een recreatief rondje in het weekend je niet meer oplevert.
Waarom acceptatie van gehoorverlies verder gaat dan een hoortoestel!
Gehoorverlies kan een scala aan emoties oproepen, van ontkenning en frustratie tot angst en verdriet. Acceptatie betekent niet dat je het gehoorverlies moet omarmen als iets positiefs, maar eerder dat je bereid bent om de realiteit te erkennen en ermee in het reine te komen. Waarom is dit zo belangrijk?
– Verhoogde Levenskwaliteit
Acceptatie van gehoorverlies leidt tot een hogere levenskwaliteit. Het stelt mensen in staat om beter om te gaan met de uitdagingen en zich te richten op wat nog wel mogelijk is.
– Minder Stress
Het verzetten tegen de realiteit van gehoorverlies kan leiden tot constante stress en frustratie. Acceptatie kan deze stress verminderen.
– Verbeterde Relaties
Gehoorverlies heeft vaak invloed op de relaties met familie en vrienden. Acceptatie kan leiden tot betere communicatie en begrip.
Mindfulness en Acceptance and Commitment Therapy (ACT)
Veel mensen zijn bekend met mindfulness. Mindfulness wordt gedefinieerd als ‘het bewust aandacht geven aan het huidige moment, zonder hierover te oordelen’. Vanuit deze gedachte is er een vorm van therapie ontwikkeld die helpt om te leren gaan met klachten, die realiseerbaar zijn wanneer er sprake is van gedragsverandering. ACT ofwel Acceptance and Commitment Therapy is overgewaaid vanuit Amerika. Deze vorm van therapie helpt je afstand te nemen van je gedachten en er flexibeler mee om te gaan. In het Nederlands hebben we het vertaald naar Acceptatie en Toewijding-therapie. Waarin het aanvaarden van (onverklaarde) klachten centraal staat (acceptatie). Met deze methode leer je om te gaan met (vervelende) emoties, gedachten en lichamelijke sensaties en waar mogelijk deze te stoppen. Zo ontstaat er ruimte en aandacht voor dingen die echt belangrijk zijn (commitment). Het doel is niet om klachten op te lossen of te verminderen, maar om mentaal veerkrachtiger te worden, op die manier bereik je acceptatie van gehoorverlies.
Vervolg!
Je gaat aan de slag met oefeningen vanuit de ACT. Je gaat aan de slag met wat voor jou belangrijk is en werkt aan jouw eigen mentale flexibiliteit. Stopt met fietsen, zoeft op zaterdagochtend met jouw dochter van de glijbaan, laat je begeleiden door de fysiotherapeut op aanraden van de huisarts. En je rijdt de aankomende periode met de auto naar werk. Op deze manier krijg grip op de gedachten, waardoor je meer energie krijgt en je tevreden bent over de dingen die je doet.
Klinkt simpel, maar is dat het ook? Wat houdt de methode in?
ACT methode
Met de ACT methode leer je om op een flexibele manier om te gaan met de obstakels die je tegenkomt in je leven, zodat je je aandacht kunt richten op waardevolle dingen. Het is een ervaringsgericht behandeltraject waarbij je aan de slag gaat met je binnenwereld (gedachten en emoties) en lichaam.
5 tips acceptatie gehoorverlies
1# Zoek ondersteuning
Het kan nuttig zijn om met een professional te praten over je gevoelens en acceptatieproces.
2# Zorg voor zelfzorg
Neem de tijd voor zelfzorg om je mentale en emotionele welzijn te bevorderen.
3# Communiceer erover
Praat openlijk met vrienden en familie over je gehoorverlies, zodat ze begrijpen wat je doormaakt.
4# Gebruik of verdiep je in technologie
Maak gebruik van hoortoestellen of andere hulpmiddelen die je kunnen helpen.
5# Stel realistische verwachtingen
Het is belangrijk om realistische verwachtingen te hebben over wat mogelijk is met gehoorverlies en wat niet.
Special NEEDS!
Wanneer er sprake is van gehoorverlies wordt er vaak een technische oplossing geboden. Acceptatie van het hoe en waarom is iets wat nauwelijks aan bod komt. Een paar aanpassingen in jouw agenda, de plek van jouw bureau in de ruimte, het uitdraaien van die radio, thuis ergens anders aan tafel gaan zitten, kan al een wereld van verschil uitmaken. Dat lijkt zo simpel, maar dat is het niet! Welke waarde heeft welke activiteit voor jou? Dit vraagt veel meer van je dan het volume van de hoortoestellen harder zetten. Iedere dag zijn er uitdagingen waar je voor komt te staan. Logisch dat de vraag, ‘waarom ik?’ dan opkomt…. Deze vraag zet jou alleen niet in jouw kracht, zet je de vraag ‘wat heb ik nodig’ er tegenover dan klinkt het al direct anders. Weten waar je wel invloed op kunt uitoefenen, erachter komen wat voor jou belangrijk is en dat je hierin keuzes mag maken is van groot belang wanneer je gehoorverlies hebt. Het begint met acceptatie, maar leidt tot groei en veerkracht. Herken jij gevoelens van vermijding, angst en eenzaamheid als het gaat om jouw gehoorverlies? Deze methode kan hier bij helpen!
Wil je meer weten over deze methode? Plan een kennismakingsgesprek bij mij in of ga opzoek naar een therapeut bij jou in de buurt!