Waar ga je heen als je niet goed hoort? Naar de audicien toch? De meeste mensen kennen die wel van de reclame of uit de winkelstraat. In veel gevallen kunnen deze audiciens je goed helpen met een gehoortest en soms één of twee hoortoestellen of een aanvullend hulpmiddel. Toch lukt het bij de audicien niet altijd om tot een gewenst resultaat te komen. Soms is het gehoorverlies bijvoorbeeld erg groot of complex waardoor het niet lukt een prettige instelling van het hoortoestel te vinden. Ook zijn er mensen die een beroep hebben waarbij er erg hoge eisen aan hun gehoor worden gesteld. Denk aan muzikanten maar ook leerkrachten, politieagenten, mensen die veel en intensief vergaderen, en ga zo maar door. Ook mensen die zowel slechthorend als slechtziend zijn en mensen met een verstandelijke beperking vragen om specialistische hoorzorg. Maar wat is het audiologisch centrum precies en wanneer ga je daarheen?
In het audiologisch centrum wordt specialistische zorg geboden. Het is een centrum waar een team van deskundigen werkt dat zich bezighoudt met (gehoor)onderzoek, hoorrevalidatie en begeleiding van volwassenen én kinderen met een gehoorverlies. Ook mensen die hinder ondervinden van oorsuizen (tinnitus) kunnen op het audiologisch centrum terecht voor onderzoek, voorlichting en begeleiding. En dan is het audiologisch centrum er óók nog voor kinderen die problemen hebben bij de taal- of spraakontwikkeling.
Wat is die specialistische hoorzorg dan?
Bij het audiologisch centrum kun je terecht voor specialistisch gehooronderzoek. Soms is dat een onderzoek dat vergelijkbaar is met de gehoortest bij de audicien. Regelmatig wordt er ook aanvullend onderzoek gedaan als dit zinvol blijkt. Ditzelfde geldt voor hoortoestellen: Om te kijken of hoortoestellen goed functioneren en passen bij iemands gehoor worden er verschillende onderzoeken gedaan. Sommige onderzoeken zijn vergelijkbaar met die van de audicien, soms wordt er nog verder gekeken. Vaak is er daarna overleg met de audicien over de instelling, de keuze van het type hoortoestel of het oorstukje en de wenselijkheid van aanvullende apparatuur. Soms worden hoortoestellen direct bijgesteld. Het is daarbij goed om te weten dat het audiologisch centrum zelf geen hoortoestellen of hulpmiddelen verkoopt en dus in die zin commercieel onafhankelijk advies kan geven. Ook mensen met een implanteerbaar hoortoestel zoals een Cochleair Implantaat (CI) of een beengeleidingshoortoestel (BAHA of Ponto) komen voor de instelling en controle op het audiologisch centrum.
Het komt ook regelmatig voor dat iemand met een gehoorverlies meer nodig heeft dan alleen een goed hulpmiddel. Gehoorverlies beïnvloedt tenslotte heel veel aspecten van iemands leven! Misverstanden of irritaties op het werk, met partner of kinderen, oververmoeidheid en soms het terugtrekken uit het sociale leven zijn allemaal dingen die het gevolg kunnen zijn van een gehoorverlies. Ook kan slechthorendheid gepaard gaan met tinnitus of overgevoeligheid voor geluid. In die gevallen kan begeleiding door maatschappelijk werk een uitkomst bieden. De maatschappelijk werkers op het audiologisch centrum zijn gespecialiseerd in het gehoor en de negatieve effecten die gehoorverlies op iemands leven kunnen hebben. Soms betrekken ze een partner of werkgever bij de begeleiding (natuurlijk altijd alleen in overleg). Soms verwijzen ze iemand ook door naar een gespecialiseerde instantie, omdat de begeleiding in principe wel altijd een kortdurig karakter heeft.
Lees ook: ‘Wat mij helpt om goed te kunnen blijven functioneren op mijn werk, nu ik slechthorend ben.
Multidisciplinair team
Een belangrijk aspect van het audiologisch centrum is dat er deskundigen van diverse disciplines met elkaar samenwerken. Toen ik hier de eerste keer kwam, merkte ik hoe prettig het is dat alle disciplines op elkaar aansluiten en vanuit hun eigen vakgebied de juiste ondersteuning kunnen bieden. Op het gebied van het gehoor zijn dat audiologen, audiologieassistenten en (audiologisch onderlegde) maatschappelijk werkers. Vaak is er ook direct overleg met de KNO-artsen en audiciens in de regio. De eindregie op het audiologisch centrum ligt bij de (klinisch fysicus) audioloog.
Toen ik via mijn arbo-arts een paar jaar geleden bij het audiologisch centrum kwam merkte ik hoe prettig het is om hier te komen en hoe er tegen hoorproblemen aangekeken wordt. Ik kwam hier om samen te kijken hoe ik beter op mijn werk zou kunnen functioneren nu ik slechthorend was geworden. Er wordt uitgebreid de tijd genomen en daarnaast was ik zeer onder de indruk van alle apparatuur die er beschikbaar is om het probleem goed in kaart te brengen. En heel belangrijk is dat er niet alleen vanuit een medisch oog wordt gekeken naar het hoorprobleem, maar juist ook naar hoe jij in jouw omgeving beter kunt functioneren. In mijn geval waren er met een aantal simpele aanpassingen enorme veranderingen op mijn werkplek te realiseren. Ik had hier achteraf niet alleen baat bij, maar mijn collega’s ook.
Wat is nou het verschil tussen het audiologisch centrum en de audicien?
In feite zijn het audiologisch centrum en de audicien dus twee partijen die elkaar aanvullen. De audicien is verantwoordelijk voor het aanbieden (verkopen) van een geschikt, goed ingesteld hoortoestel en soms ook aanvullende hulpmiddelen én de nazorg (schoonmaken, reparatie) zodat het hoortoestel 5 jaar mee kan.
Bij het audiologisch centrum kun je terecht voor specialistisch onderzoek, advies en begeleiding als het gehoorprobleem of de leefsituatie zodanig is dat er meer expertise nodig is.
Dus merk je dat het hoortoestel jou onvoldoende ondersteuning biedt? Of merk je dat jij op bepaalde plekken zoals jouw werk minder goed kan functioneren?
Ga eens kijken naar een audiologisch centrum in jouw omgeving. Meestal gaat dit via een verwijzing vanuit de huisarts of via de KNO arts, maar je kunt dus ook samen met jouw werkgever kijken of dit voor op jouw werkplek kan helpen.
Wellicht heb jij nog tips of ideeën? Je kunt ze hieronder delen, zodat een ander er weer iets aan kan hebben!
*artikel geschreven in samenwerking met Maaike de Vrijer, werkzaam als klinisch fysicus audioloog bij het audiologisch centrum van Pento in Amersfoort en Ede.